Oszczędne urządzenia domowe. Ekologiczne urządzenia coraz popularniejsze.

Kupując nową pralkę, lodówkę czy zmywarkę, coraz częściej wybieramy modele ekologiczne. Oto kilka kryteriów ułatwiających zakup.

Zużycie prądu jest najważniejszym kryterium ekologicznych własności urządzeń niezbędnych w gospodarstwie domowym. Każdy sposób wytwarzania energii jest ogromnym obciążeniem dla naturalnego środowiska, dlatego im mniej jej zużywamy, tym lepiej.

Równie ważne jest zużycie wody (w pralkach i zmywarkach), użyty w nich czynnik chłodniczy i materiał izolacyjny (lodówki) oraz niezbędne do pracy urządzenia dodatki chemiczne, takie jak sól i środek nabłyszczają-cy do zmywarek, czy proszek do prania. Poza tym urządzenie powinno być trwałe i nie stanowić ekologicznego problemu po jego zużyciu.

O zakupie danego typu urządzenia powinna decydować nie tylko ilość zużywanej energii i wody, ale także stopień jego dostosowania – wielkość i możliwości – do naszego gospodarstwa domowego. Nawet najbardziej energooszczędna zamrażarka będzie zużywała zbyt dużo energii, jeśli przechowujemy w niej tylko tygodniowe zapasy dla dwuosobowej rodziny.

Wśród ogromnej liczby typów i modeli urządzeń dostępnych w sklepach trudno jest wybrać ten najbardziej odpowiedni. Najlepszą pomocą byłby kompetentny sprzedawca, bez zniecierpliwienia przedstawiający zalety kolejnych urządzeń. Pamiętajmy także, że na dłuższą metę bardziej opłacalny jest zakup urządzenia droższego, ale bardziej oszczędnego – zwłaszcza gdy można skorzystać z korzystnie oprocentowanego kredytu.

Czysta kratka z tyłu lodówki. Nawet właściwe sprzątanie może mieć wpływ na ilość zużywanej energii elektrycznej. Ścierając raz lub dwa razy w roku kurz zbierający się na kratce z tyłu lodówki, ustawiając ją w miejscu dobrze wentylowanym i nastawiając temperaturę w lodówce na około 7°C, ograniczymy ilość zużywanej przez nią energii o około 30%.

Pralki

Nowoczesne pralki zużywają dużo mniej wody i prądu od modeli poprzedniej generacji. Zużycie wody zostaje ograniczone np. przez specjalny system, w którym otworami w bębnie woda spływa od góry na praną bieliznę. Inny system pozwala zbierać w specjalnym zbiorniku wodę użytą do płukania i ponownie pompować ją do bębna. Wszystkie nowoczesne pralki są już wyposażone w program prania ekonomicznego, przeznaczony do prania mniejszej ilości bielizny. Jeśli poza tym mają one dużo różnych programów, można do każdego rodzaju bielizny w bębnie dobrać odpowiedni program, by móc prać ją tak krótko i w tak chłodnej wodzie, jak to tylko możliwe. To także jest sposób na oszczędzanie energii.

Zamrażarki

Nowoczesne zamrażarki również są dziś produkowane bez użycia FCKW czy FKW jako środka chłodniczego. To właśnie te zamrażarki są najbardziej ekologiczne. Różnice w zużyciu prądu spowodowane są nie tylko różnicami w mocy urządzeń, sposobem ich izolacji i różnicami w pojemności, ale także różnym sposobem ich użytkowania. Im bardziej wypełniona zamrażarka, tym mniejszy koszt jej użytkowania. W miejskich gospodarstwach domowych za wystarczającą uważa się pojemność 60 do 80 l na osobę, w gospodarstwach wiejskich – 100 do 130 l. Istotne jest także miejsce ustawienia zamrażarki – każda temperatura otoczenia wymaga dopasowanego do niej urządzenia.

Kuchenki mikrofalowe

Kuchenka mikrofalowa jest przeznaczona do przygotowywania małych porcji. Tam, gdzie nie ma piekarnika, praktyczniejsza jest kuchenka mikrofalowa z dodatkowymi grzałkami. Urządzenie wykorzystujące fale elektromagnetyczne nie jest źródłem szkodliwego promieniowania wówczas, gdy mechanizm otwierania drzwiczek kuchenki jest połączony z włącznikiem zasilania magnetronu, w którym powstają fale elektromagnetyczne. Otworzenie drzwiczek przerywa obwód elektryczny i wyłącza kuchenkę. Umieszczone na kuchenkach znaki VDE, VDE/GS albo TUV/GS gwarantują, że urządzenie odpowiada standardom bezpieczeństwa.

Suszarki

Obecnie mamy do czynienia z dwoma systemami suszenia bielizny w suszarkach. Suszarki z nadmuchem powietrza zasysają za pomocą wentylatora powietrze z otoczenia, ogrzewają je i za pośrednictwem dmuchawy doprowadzają do bębna. Powietrze zabiera wilgoć z upranej bielizny i odprowadza ją do otoczenia. W suszarkach kondensacyjnych powietrze porusza się w zamkniętym obiegu. Zabiera wilgoć z bębna, po czym jest schładzane do temperatury otoczenia, a kondensująca woda jest odprowadzana do zbiornika. Następnie powietrze ponownie zostaje doprowadzone do bębna. Suszarki z nadmuchem powietrza zużywają nieco mniej energii od suszarek kondensacyjnych.

Zmywarki

Do stałego wzrostu popularności tych urządzeń w naszych domach przyczyniają się niewielkie ilości zużywanej przez nie wody i prądu. Ich użytkowanie może spowodować ograniczenie zużycia prądu o 6%, a zużycia wody o 47% w stosunku do zmywania ręcznego – zakładając, że naczynia nie wymagają uprzedniego opłukania. Obciążeniem ekologicznym w dalszym ciągu są środki stosowane do zmywania, dlatego należy je bardziej dokładnie dozować. Coraz popularniejsze stają się także dużo bezpieczniejsze produkty nie zawierające fosforanów. Ilość używanej soli nabłyszczającej zależy od twardości wody. Z nabłyszczania naczyń można zrezygnować, jeśli nie przeszkadzają nam ślady wody na ich powierzchni.

Podgrzewacze wody

Bojlery, termy, podgrzewacze przepływowe z elektronicznym lub termicznym układem sterowania, czajniki elektryczne czy kotły centralnego ogrzewania to urządzenia do podgrzewania wody do różnych celów. Który z nich jest najlepszy, zależy od przeznaczenia cieplej wody i od liczby punktów czerpalnych. Wiąże się z tym także sposób użytkowania ciepłej wody, droga, jaką musi przebyć i na przykład rodzaj zamontowanej w domu armatury. W nowoczesnych elektrycznych kotłach centralnego ogrzewania, wykorzystujących częściowo ciepło powietrza w pomieszczeniu, ograniczono ilość zużywanej energii o ok. jedną trzecia. Są to urządzenia warte polecenia.

Lodówki

W nowoczesnych lodówkach zamiast freonu (FCKW lub FKW) niszczącego warstwę ozonową i przyczyniającego się do powstawania efektu cieplarnianego rolę chłodziwa pełni propan-butan, izobutan, R134a. Lodówki są izolowane styropianem spienianym bez udziału freonu, produkowanym przy niewielkim zużyciu prądu. Postęp idzie jeszcze dalej – nowością są lodówki okrągłe, w których zużycie prądu ograniczono zaledwie do jednej czwartej.

Niezależnie od rodzaju lodówki, dodatkowym sposobem ograniczenia zużywanej przez nią energii jest ustawienie temperatury wewnątrz niej na około 7°C. Temperatura samorzutnie różnicuje się we wnętrzu lodówki – najzimniej jest pod zamrażalnikiem, najcieplej u dołu, na drzwiach.

Kuchnie elektryczne

Kuchnie elektryczne umożliwiają energooszczędne gotowanie pod warunkiem, że używamy garnków ze szczelnymi pokrywkami i grubym, gromadzącym ciepło dnem, o średnicy dokładnie odpowiadającej wielkości płyty grzejnej. Umiejętność oszczędzania energii oznacza wcześniejsze wyłączanie płyty i pozostawianie na niej naczynia, dla wykorzystania ciepła płyty, a także gotowanie potraw w niewielkiej ilości wody. Piekarnik zużywa dużo energii i dlatego powinien być używany tylko do przygotowywania dużych porcji. Nowe piekarniki są wykańczane emalią, ułatwiającą utrzymywanie ich w czystości bez używania silnych środków czyszczących.

Małe sprzęty elektryczne

Decydując się na zakup tego rodzaju odbiorników energii elektrycznej powinniśmy zadać sobie pytanie: Czy rzeczywiście są one niezbędne? W ich przypadku bowiem liczy się nie tylko koszt zużywanej przez nie energii, ale również energia niezbędna do ich produkcji. Pamiętajmy także, że z wysłużonymi urządzeniami też coś trzeba zrobić – najczęściej wcale niemałym nakładem środków.

Odpowiedzi na pytanie, które z urządzeń są niezbędne w naszym domu, każdy musi sobie udzielić sam. Pamiętajmy jednak, że w ekologicznym domu są tylko urządzenia rzeczywiście niezbędne. To także sposób na oszczędzanie energii!