Zimne wyciągi wodne, napary i gnojówki roślinne
Na prawidłowy wzrost roślin wpływa wiele czynników, zarówno jakość gleby i właściwa jej uprawa, jak też przebieg pogody w okresie wiosennym i letnim. Dłuższe okresy suchej i chłodnej pogody wiosną lub wilgotnej i ciepłej w lecie zakłócają wzrost roślin oraz obniżają ich odporność na choroby i szkodniki. Czy znane są naturalne sposoby, które wspomagają prawidłowy wzrost roślin oraz zwiększają ich odporność? Według Steinera takimi środkami są napary i gnojówki z pokrzyw i skrzypu, które należy zacząć stosować odpowiednio wcześnie na wiosnę.
Na początek trzeba się zaopatrzyć w odpowiednie drewniane beczki. Najlepiej ustawić je koło pryzm kompostowych lub w pobliżu rynny. Ze względu na nieprzyjemny zapach i bezpieczeństwo dzieci należy pojemniki te szczelnie przykryć odpowiednią pokrywą. Do sporządzania biopreparatów lepiej stosować wodę deszczową niż wodociągową.
Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica). Na 100 l wody potrzeba 10 kg zielonej masy. Rośliny kosi się, gdy są w pełni wyrośnięte, tuż przed kwitnieniem. Przy ciepłej pogodzie fermentacja przebiega szybko i kończy się po tygodniu lub dwóch. Codzienne mieszanie po kilka minut — rano i wieczorem — przyspiesza ten proces. Takiej gnojówki można używać w rozcieńczeniu 1:10.
Jeżeli gnojówkę pokrzywową chcemy stosować już wczesną wiosną, to młode, ścięte pokrzywy zalewamy gorącą wodą. Ostudzonym naparem można rośliny podlewać. Gnojówkę w zbiorniku można stale uzupełniać i korzystać z niej przez cały okres wegetacyjny. Przed nadejściem pierwszych mrozów resztki z beczki można wylać na pryzmę kompostową, dzięki czemu gnojówka będzie w pełni wykorzystana.
W celu lepszego zrozumienia sposobu działania płynu fermentacyjnego z pokrzywy należy poznać warunki naturalne, w których rośnie ta roślina. Najczęściej spotyka się ją na rumowiskach, wysypiskach śmieci i złomowiskach. Silny system korzeniowy pokrzyw stosunkowo szybko zmienia te nieużytki w urodzajną glebę. Ciemnozielone liście pokrzywy osadzone są na grubej, czterokanciastej łodydze. Zawierają one dużo chlorofilu i żelaza. Na uwagę zasługują też związki krzemu i wapnia, znajdujące się we włoskach parzących. Ich dolna część, dzięki większej zawartości wapnia, jest stwardniała, natomiast górna, na skutek zawartości krzemu, jest krucha i łamliwa. Ta mało ciekawa z wyglądu roślina zawiera wiele cennych związków mineralnych, witamin oraz substancji, których działanie jest wykorzystywane w odżywianiu młodych zwierząt i w ziołolecznictwie. Wszystkie te składniki znajdują się też w gnojówce sporządzonej z tej rośliny — sprzyjają one wzrostowi roślin i przyrostowi ich biomasy.
Niewielkie ilości mszyc na różach, fasoli i innych roślinach można zwalczyć opryskując je zimnym (24-godzinnym) wyciągiem wodnym z pokrzyw. Jeśli zastosuje się go odpowiednio wcześnie, a w razie konieczności oprysk kilkakrotnie powtórzy, szkodniki zostaną całkowicie zwalczone.
Szczypiorek (Allium schoenoprasum). Wywar ze szczypiorku pomaga w zwalczaniu chorób grzybowych na wrażliwych roślinach uprawianych pod szkłem i w polu, jak np. pomidory, truskawki i inne.
Tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris). Roślina ta zawiera wiele cennych substancji w harmonijnych proporcjach. Naparów lub wyciągów z tasznika używa się do opryskiwania zaniedbanych lub jednostronnie wyjałowionych gleb. Poza tym działają one korzystnie na rośliny, które ucierpiały na skutek zbyt wysokiej temperatury.
Bylica piołun (Artemisia absinthium) i wrotycz pospolity (Chryscmthemum vulgare). Nie tylko na naszej grządce zielarskiej możemy zauważyć, że piołun działa hamująco na wzrost innych roślin. Jego swoisty zapach, zarówno suchego ziela, jak i naparu, działa odstraszająco na szkodniki roślin. Zarówno piołun, jak i wrotycz, którego działanie jest podobne, można zaliczyć do łagodnych środków odstraszających. Przygotowanie naparów jest bardzo proste. Około 3 kg suchych roślin zalewamy wrzącą wodą. Po ostygnięciu odcedzamy i dolewamy wody aby w sumie otrzymać 1001 cieczy. Do wszystkich tych płynów wskazane jest dodanie środków’ zwiększających przyczepność, o czym będzie jeszcze mowa.
Roślinne płyny fermentacyjne i gnojówki można sporządzać nie tylko z wyżej wspomnianych roślin. Doświadczony ogrodnik wykorzysta także cebulę lub czosnek; zależy to od jego własnych doświadczeń i warunków uprawy (np. pod szkłem). Wskazane jest ciągłe samokształcenie w tym zakresie i gromadzenie wciąż nowych, własnych obserwacji.
